რას უნდა ვეიძულებინე, დიდი ხნის შემდეგ დავბრუნებოდი მონატრებულ ბლოგს, თუ არა იტალიაში მივლინებას.
ჩემი უმოწყალოდ მიკემსილ-მოკემსილი ბლოგის პოსტებიდან ხუთი წლის შემდეგ ყველაზე მეტად ისინი მომწონს, რომლებიც მოგზაურობას ეხება (იხილეთ ვენა, ბრიუსელი და რამდენიმე პოსტი ჩემს საყვარელ ნიდერლანდებზე). ჰოდა, ერთსაც მივამატებ.
მილანში შარშან ზაფხულში ვიყავი და ალბათ, სჯობდა, ცხელ-ცხელი შთაბეჭდილებები დამეწერა, მაგრამ ისიც უნდა აღინიშნოს, რომ იტალიური მოგონებები იტალიასავით ცინცხალი, ცოცხალი, ფერადი, მზით სავსე და მკვეთრია. ასე რომ, იმედია, პოსტს არც მარილი დააკლდება და არც პროშუტო.
მოდი, თავიდან დავიწყოთ.
მილანი
მას შემდეგ, რაც უვიზოდ მიმოსვლის პატივი გვერგო, პირველად სწორედ მილანს ვესტუმრე, თავაწეული და ამაყი გამოვედი მალპენსას აეროპორტიდან და იტალიის ჰაერი ჩავისუნთქე.
არ ვიცი, ამ ქვეყანას ასეთი რა შარმი, ხიბლი და ანდამატი აქვს, მაგრამ ფაქტია, ისეთი ქვეყანაა, ერთი ნახვით რომ შეგიყვარდება: თავისი წესრიგიანი უწესრიგობით, უძველესი და ულამაზესი თუ ახალი და თანამედროვე შენობებით, ცოცხალი, მხიარული, კომუნიკაბელური ხალხით, მზით, სიცხით და ულამაზესი ენით, ისეთით, სურვილი რომ გაგიჩნდება, შენც მომენტალურად ალაპარაკდე.
როგორც თავად იტალიელები (არა მილანელები) ამბობენ, ეს არ არის ყველაზე ლამაზი ქალაქი. მილანი არც რომია და არც გენუა. ისტორიული შენობები აქაც მრავლადაა, მაგრამ ნანგრევები და უძველესი ნაშთები – ნაკლებად. ზღვა და პლაჟებიც არ არის, მაგრამ სამაგიეროდ, არის ბეეეეევრი მაღაზია, ბეეეეევრი ლამაზად ჩაცმული ადამიანი და ბეეეევრი გასართობი ადგილი. მილანი თავად დახვეწილობაა და ალბათ ერთი თვე აქ ცხოვრება საკმარისია საიმისოდ, რომ საკუთარ თავში მოდის ხატი აღმოაჩინო.
მაგრამ ისიც უნდა ითქვას, რომ შეიძლება, თავად იტალიელებისთვის არ არის ასე თვალშისაცემად ლამაზი მილანი. ჩემი აზრით, ყველა კუთხე ლამაზია: ისტორიული ცენტრიც, თანამედროვე უბნებიც და გარეუბნებიც – პატარა, ლამაზი სახლებით და ყვავილიანი ეზოებით. ისეთია, რომ ყველა შემთხვევითი კადრი ღია ბარათზე დასაბეჭდად გამოდგება.
მილანელები
ამ პოსტში მილანელებს ცალკე სიტყვა ეკუთვნით.
მილანელებს უყვართ ლამაზად ჩაცმა, გართობა და მოტოციკლები. თავის მოვლაც უყვართ და როგორც დავასკვენი, ცოცხალი, ტემპერამენტიანი და ხალისიანი ხალხია. რატომ არ იქნებიან, რა…
ქალები – კარგად ჩაცმულები, მოწესრიგებულები და რაღაც სხვანაირად ეშხიანები (ვერ ვიტყვი, რომ ყველა თვალისმომჭრელად ლამაზია, მაგრამ აი, ყველა რაღაცნაირია, გამორჩეული, როგორც ერთ-ერთმა ჩემმა თანამგზავრმა აღნიშნა, “გემრიელები”…).
კაცები – კიდევ უფრო კარგად ჩაცმულები, კიდევ უფრო მოწესრიგებულები და მოვლილები. წამლად ერთ ღიპიანს ვერ იპოვით, ასაკისა თუ კოსტიუმის ბრენდის მიუხედავად.
გასტრონომია
რა თქმა უნდა, იტალიური სამზარეულო მხოლოდ პასტა და პიცა არ არის. მეტსაც გეტყვით – პიცა საერთოდ არ მიჭამია ან მიჭამია, მაგრამ დიდად არ დამამახსოვრდა. თუმცა, შეიძლება, არც მიჭამია. დიეტაზე ვიყავი. რამდენიმე გემრიელი კერძი მაინც გავსინჯე.
იმ კერძს არ ვიცი, რა ჰქვია, აპეტაიზერად რომ მოგვიტანეს და ერთი შეხედვით ბანალურ აჯაფსანდალს რომ ჰგავდა. თურმე ნუ იტყვით და შეზავებული პომიდვრის წვენში ჩადებულ ბადრიჯნის ხვეულაში, არც მეტი და არც ნაკლები, ჩამდნარი მოცარელა იმალებოდა. მაგაზე ნაკლებ გემრიელი არაფერი გაგესინჯოთ.
თუ ბრინჯი გიყვართ, რიზოტო გასინჯეთ. უამრავი სახეობა აქვს, მაგრამ არ მოტყუვდეთ და დიეტურ კერძად არ ჩათვალოთ, კარაქზე მზადდება და საკმაოდ კალორიულია. თუმცა, ბრინჯს როცა ეხება საქმე, ჩინურ სამზარეულოს ჩემს თვალში კონკურენტი არ ჰყავს.
იტალიური სამზარეულო თანაბრად გულუხვია ვეგეტარიანელებისა და ხორცის მოყვარულებისთვისაც. უამრავი სახეობის სალათი შეიძლება შეუკვეთო, რომლებსაც სასწაულად უხდება თურმე ბალზამიკო და თავზე მოხეხილი მოცარელა ან პარმეზანი. ჩემს თვალში მხოლოდ ყველი აკეთილშობილებდა ამ ბალახ-ბულახს, თუმცა, გემრიელად კი გეახელით.
პოეტი რომ ვიყო, იტალიურ ყავას პოემას მივუძღვნიდი. აქ ყველაფერი შეიძლება გასინჯო და ყველანაირი სახეობა თანაბრად მოგეწონებათ. ყავის სმა მხოლოდ ჩვევა კი არა, კულტურაა, რომელსაც თავისი წესი და რიგი აქვს. იქამდეც გაგონილი მქონდა, რომ იტალიელები საღამოობით ყავის დალევას ოფიციალურ სიგიჟედ თვლიდნენ და არ დაგიმალავთ, არ მჯეროდა. დაიჯერეთ და თავი არ მოიჭრათ. საღამოს თუ კაპუჩინო მოგინდათ, სადმე შეიყუჟეთ და უჩუმრად მიირთვით. კაპუჩინო დილით იციან იტალიელებმა!
ყველა კუთხეში იყიდება ძაააააალიან გემრიელი ნაყინი. ჯელატო, ჯელატომ, ჯელატოს…. აი, აქ მიმტყუნა თავშეკავებამ. ჩემი ფავორიტი შოკოლადის, ფსტის და მანგოს ნაყინებია.
ჭეშმარიტად იტალიური საკვების გასინჯვა თუ გნებავთ, Eataly-ს მაღაზიებს მიაკითხეთ. იაფი არ ეთქმის, სამაგიეროდ – ავთენტურია.
არქიტექტურა/შოპინგი
იტალია ერთი დიდი ძეგლია. ყველა ისტორიული შენობა ლამაზი და გამორჩეულია. გამომდინარე იმ გარემოებიდან, რომ ჩემი მარშრუტი, ძირითადად, მილანის ისტორიულ უბანში სეირნობით და გზადაგზა მაღაზიების თვალიერებით შემოიფარგლებოდა, ამ ორ ქვეთავს გავაერთიანებ.
იტალიაში კარგად ჩაცმა ძვირი ღირს. ე.წ.”აუთლეტ” მაღაზიებში საშუალოდ, 150 ევროდან იწყება ფასები, თუმცა, ყველა ძვირადღირებული ბრენდია და ბრენდის პირობაზე, საკმაოდ იაფიც. სტელა მაკარტნის გამოსასვლელი კაბა, რომელზეც თვალი დამრჩა, 350 ევრო ღირდა. მოგვიანებით გავიგე, რომ მილანიდან დაახლოებით 50 კილომეტრში ყოფილა შოპაჰოლიკების სამოთხე, თუმცა, დროში საკმაოდ ვიყავი შეზღუდული და შოპინგში ერთი დღის დაკარგვას ისევ დუომოს ტერასაზე ასვლა ვამჯობინე.
უბრალო მოკვდავთათვის უფრო ხელმისაწვდომი საშუალო დონის და ფასის ბრენდები ვიტორიო ემანუელის გალერეაშია (რომელიც, ნუ იტყვით და მსოფლიოში უძველესი სავაჭრო ცენტრი ყოფილა) განთავსებული დუომოს ირგვლივ. აქ ბევრი ღია და დახურული კაფეა, ბევრი მაღაზია, ბევრი ტურისტი და ბევრი მტრედი. სამართლიანობა მოითხოვს, აღინიშნოს, რომ ასეთ მაღაზიებში გავლა ღირს, არჩევანი გაცილებით დიდია და ფასიც უფრო მისაღები, ვიდრე ჩვენთან.
ცალკე აღნიშვნის ღირსია მაღაზიები, რომლებიც არც მთლად ბრენდულია და არც მთლად H&M და მსგავსი. ასეთ მაღაზიებშიც კი ყველაფერი ლამაზი, უკეთესი ხარისხის და გამორჩეულია. თვალიერებაც არ მოგბეზრდება კაცს. მოკლედ, მთელი მილანი მოდის ერთი დიდი მუზეუმია.
ახლა რაც შეეხება დუომოს: ეს არის ულამაზესი გოთიკური ტაძარი, მილანის საკათედრო ტაძარი, რომლის თითოეული ფილა, ქონგური, კარის ფრაგმენტი თუ ქანდაკება ხელოვნების ნიმუშია.
ტურინი
ერთი დღით ტურინშიც მომიწია სტუმრობა. ტურინის აღქმა, უნდა ვაღიარო, ჯერ კიდევ სკოლის პერიოდში დავიწყე რენე რეჯანის “მზის მატარებლიდან” და ცენტრალურ პარკს რომ ჩავუარე და ტრიტონების შადრევანი დავინახე, ლამის ტაში შემოვკარი.
ტურინი პოს ნაპირებზეა გაშენებული, მდინარის სანაპიროდან დიდი გორაც მოჩანს ზედ შეფენილი სახლებით. ეზოები კი ისეთია, მაშინვე დაბნეული ნუნციატა წარმოგიდგებათ თვალწინ: “ეს ხომ ქალაქია, სახლი კი არა, მთელი ქალაქია”… ისევ რეჯანის შთაბეჭდილებების ბრალია, რომ ტურინი ისეთ ქალაქად აღვიქვი, სადაც ერთ ადამიანთან ერთად უნდა წახვიდე, ხელი ჩაჰკიდო და იხეტიალო, იხეტიალო, მდინარეზე ნავით ისეირნო, სუპერგაზე ლამაზი ეკლესია ნახო და ბოლოს დიდხანს უყურო განათებულ ღამის ქალაქს.
ტურინი მილანზე ნაკლებ გადატვირთულია, ტურისტიც ნაკლებია და უფრო შინაურული და მშობლიური გეჩვენება ამის გამო. შინაურული მაშინ უნდა გენახათ, როცა გარეუბანში სარეველებმოდებული ძველი მოედანი და სახლზე მიჯღაბნილი გრაფიტი დავინახე. ერთი წამით თავი სახლში ვიგრძენი.
აქ დავასრულებ მიმოხილვას. ბოლოს და ბოლოს, ეს ჩემი შთაბეჭდილებების დღიურია და არა მოგზაურთათვის განკუთვნილი გზამკვლევი, როგორიც უამრავი მოიძებნება ინტერნეტში.
იტალიაში სტუმრობის შემდეგ დავასკვენი, რომ თუ ხალხს სილამაზე, მხიარულება და კარგად ჭამა უყვარს, იმ ქვეყანაში სტუმრობა ნამდვილად ღირს. იტალიელები პირის გემოს არ უჩივიან, მუზეუმის კედლებს შორის ცხოვრობენ, სულ იღიმებიან და გულღიები ჩანან. ნავილიო გრანდეზე გავლისას (ცნობილი ადგილია, დიდი არხია და არხის ირგვლივ განლაგებული უამრავი ღია კაფე) ეს უფრო მოგხვდება თვალში, ღამის ცხოვრებაც დუღს და გადადუღს. მოკლედ, მილანი ჩემთვის ის ქალაქია, სადაც გემრიელად ჭამა, კარგად გართობა, ლამაზად ჩაცმა, საინტერესო ადგილების მონახულება და უბრალოდ, ბევრი სიარული შეიძლება. იტალიაში ერთხელ სტუმრობის შემდეგ კი აუცილებლად მოგინდება უკან დაბრუნება, იმიტომ, რომ შეუძლებელია, მზიანი, ოქროსფერი იტალია და ტემპერამენტიანი იტალიელები ერთი სტუმრობით არ შეგიყვარდეს.
Life on two wheels 