ჟეჩპოშპოლიტა თუ როგორც ითქმის

რა სჯობს მოგზაურობას.

ახლა უფრო ვაფასებ იმ დროს, როცა თავისუფლად შეიძლებოდა მოგზაურობის დაგეგმვა. მოგზაურობა კი არა, დაგეგმვა: იაფი ბილეთების ძიება, ადგილების შერჩევა, დღეების თვლა… ესეც კი ერთი სიამოვნება ყოფილა. ახლა რა აზრი აქვს რაიმეს თვალიერებას, გეკითხებით მე თქვენ?

ბოლო მოგზაურობა 2019 წლის იანვარში შედგა, პოლონეთში.

ადრე დავწერე ჩემს სწრაფვებზე პოლონეთისკენ, ზღაპრების და ლეგენდების სიყვარულზე, მგონი, ამ ბლოგზეც შემორჩა ის პოსტი.

2019 წლის იანვარი ყველაზე ხელსაყრელი მომენტი იყო ახალგაზრდა ცოლ-ქმრის მოგზაურობისთვის, რადგან ზაფხულში მეორე შვილს ველოდით და ორივეს გვესმოდა, რომ კარგა ხნით ჩაყვინთავდა ჩვენი მოგზაურობის შესაძლებლობა. ისე აგიხდეთ ყველაფერი…

რას ავირჩევდით, თუ არა ყველაზე პოპულარულ (და იაფ) ვროცლავს. ორდღიანი ტურისთვის საკმარისია სრულიად. პოლონეთის პატარა ქალაქია, ევროპული სტილის, ლამაზი, კოპწია.

მაგრამ როგორც იყო, ისე დავიწყოთ.

მოგზაურობის პირველი ეტაპია მგზავრობა თბილისიდან კოპიტნარამდე. გორში ამოსული ვაშლის გამყიდველი დღემდე მახსენდება ხოლმე, ექვს მგზავრში ვაშლის მსურველი რომ ვერ აღმოაჩინა და იმედგაცრუებული ჩავიდა. სინდისმა შემაწუხა თითქოს, მე რომ სამოგზაუროდ მივბრძანდებოდი.

მაგრამ სინდისის ქენჯნა მერე ვიგრძენი, აერობუსის ბორტზე სულ ექვსნი რომ აღმოვჩნდით ტურისტული მისიით. ყველა სხვა დანარჩენი მგზავრი პოლონეთში სეზონურ სამუშაოზე მიიჩქაროდა თურმე. ტურისტები ხომ ისეთები წარმოგვიდგენია: ენთუზიაზმით სავსე, კომფორტული ტანსაცმლით, ცოტა ბარგით, ხელში რუკით, ნახევრად დაცლილი წყლის ბოთლით, მეწყვილესთან დაუღალავად მოქაქანე. კოპიტნარის მოსაცდელი კი დაღლილი, მზერაჩამქრალი, ხელებდაკოჟრილი ხალხით იყო სავსე. ყველა სიკეთესთან ერთად ვროცლავის აეროპორტში ერთ-ერთმა ტელეფონი რუსულად მთხოვა (გაუფერულებული თმის ეფექტი იყო ალბათ). ასე კონტექსტიდან ამოვარდნილები ჩამოვედით ქალაქში და კითხვა-კითხვით მივადექით სასტუმროს.

ჰო, მართლა. თუ რაღაც სასწაულით Tripadvisor-ის რჩევებამდე ამ ბლოგზე აღმოჩნდით, არავითარ შემთხვევაში დაახურდავოთ ევრო აეროპორტის გადამცვლელ პუნქტში. ტურისტებს ძარცვავთო, ჩვენი თანამემამულეები ხშირად საყვედურობენ მომსახურების სფეროს წარმომადგენლებს, მაგრამ აი, ძარცვა ეგაა, თუა.

სასტუმროში მოვეწყვეთ (არც ისე ძვირია, სხვათა შორის, ჰოსტელებისთვის უკვე დავბერდით), მეორე დილით მოურიდებლად ავითვისეთ საფასურში შემავალი საუზმე და ქალაქში გავედით.

როგორც უკვე ვთქვით, პატარა და კოპწია ქალაქია. როგორც ყველა ევროპულ ქალაქს, აქვს მთავარი მოედანი, რომელსაც გარს ერტყმის ევროპულად წაწვეტებულსახურავიანი სახლები (ვგიჟდები ამ მოედნებზე) და აქვეა ქალაქის რატუშა. ამავე მოედანზეა მაკდონალდსი და ბურგერ კინგი, კაფე-რესტორნები და მაღაზიებიც. სამწუხაროდ, ვროცლავის ცნობილი შადრევანი გამორთული დაგხვდა.

ზამთარი ცივია. პირველი, რაც გავაკეთეთ, ახლომდებარე Wroclawia-ს სავაჭრო ცენტრში შევედით და თბილი ქუდები ვიყიდეთ. ჩვენ თბილისურად წავედით, თავშიშველები. ისე ციოდა, რომ მთელი დღე გარეთ ვერ ვძლებდით, ქალაქში ორ ცვლად გავდიოდით – დილით და ნაშუადღევს.

პირველ დღეს სავაჭრო ცენტრები და მთავარი მოედანი ავითვისეთ. სავაჭრო ცენტრი სულ სამია: ზემოხსენებული Wroclawia, Renoma და მესამის სახელი აღარ მახსოვს. საშოპინგოდ დიდი არაფერი ქალაქია, თითქმის იგივე ბრენდებია, რაც ჩვენთან, მხოლოდ ССС და Esprit მომხვდა თვალში. და Orsay-ც, ჩვენთან ხომ აღარ არის უკვე.

კიდევ ერთი რამ, რაც ევროპულ ქალაქებში მიყვარს, არის ტრამვაი. რა სჯობს: ზიხარ შენთვის, მისრიალებ, გარემოს არ აბინძურებ, სწრაფია და როგორც წესი, ყველგან მიგიყვანს.

მეორე დღეს გადავწყვიტეთ ტუმსკის კუნძულზე წავსულიყავით. როგორც გადმოცემით ვიცოდი, ერთ-ერთი ულამაზესი ადგილია. თუმცა, კუნძულზე მეტად ნახევარკუნძული უფროა ალბათ. ვინაიდან ზუსტად არ ვიცოდით, რომელ გაჩერებაზე უნდა ჩამოვსულიყავით, ტრამვაის უფრო შორს გავყევით და სრულიად შემთხვევით ძალიან დიდ, ლამაზ და დათოვლილ პარკში აღმოვჩნდით. გავისეირნეთ, სურათები გადავიღეთ, სუპერმარკეტში საგზალი მოვიმარაგეთ და უკანა გზაზე კუნძულთან ჩამოვედით.

ტუმსკი მართლა ულამაზესი ადგილია ან ზამთარსა და თოვაში იყო ასეთი მომნუსხველი გაყინული ოდერი. მდინარეზე ხიდია, რომლის მოაჯირზეც ტრადიციული ბოქლომები შეუხუნძლავთ. აქვეა ძველი ორკოშკურიანი შენობა და ეკლესია, რომელშიც ძალიან ლამაზი შობის ინსტალაცია ვნახეთ, ვიტრაჟებთან ერთად. კუნძულს პარკი ეკვრის. ალბათ ზაფხულშიც ძალიან კარგი იქნება აქეთ გასეირნება, განსაკუთრებით, ნავით.

კუნძულიდან მომავლებმა ბურგერ-ბარი ვიპოვეთ და ძალიან კმაყოფილებიც დავრჩით. ეს ტურისტობის კიდევ ერთი დადებითი მხარეა – იმდენს დადიხარ ფეხით, რომ ჭამის მხრივ თავის შეზღუდვა აუცილებელი აღარაა.

იმავე საღამოს გადავწყვიტეთ, ცოტაც გვეხეტიალა. სასტუმროდან ცენტრის მოპირდაპირე მხარეს წავედით და ქალაქის გარეუბანში აღმოვჩნდით. აქ გრძლად ჩარიგებული, ორსართულიანი და ალბათ დაბალჭერიანი სახლებია, მაგრამ არ ვიცი, ამ სახლების წინ ჩარიგებული ბუჩქების, ქვაფენილის, თოვლის თუ მოგზაურობის მონატრების დამსახურება იყო, რომ ეს შედარებით მოკრძალებული უბანიც კი ძალიან ლამაზი მეჩვენებოდა.

ასე ვიხეტიალეთ ფეხების გაფიჩხებამდე და სასტუმროში დავბრუნდით. მეორე დილით უკვე ვბრუნდებოდით. დილით სავაჭრო ცენტრში გემრიელი ყავა დავლიეთ და აეროპორტისკენ ავიღეთ გეზი. ერთსაათიანის ნაცვლად ავტობუსის ნახევარსაათიანი ბილეთი ვიყიდეთ და როგორც კი დროს გადასცდა, გული მიკანკალებდა, არავის შეემოწმებინა ბილეთი და ავტობუსიდან არ ჩამოვესვით. გზად ავტობუსმა ერთი მოუვლელი უბანი გაიარა, რომელსაც გარემოვაჭრეებიც არ აკლდა. საბედნიეროდ, კოტროლიორი არ ამოსულა და აეროპორტამდე მშვიდობით მივედით.

ორი დღისთვის სულ ეს იყო.

აქვე ფოტოები:

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

Read Full Post »

წვიმიან ბათუმში

“ბათუმი საქართველოს ულამაზესი ქალაქია” – ასე მოკლედ და კონკრეტულად დაუსაბუთა ჩემმა მეუღლემ მოსკოვიდან ჩამოსულ ნათესავს ბათუმში დასვენების აუცილებლობა.

მიუხედავად იმისა, რომ ამ თეზისის საწინააღმდეგო არაფერი მაქვს, ბათუმზე ცოტა მეტის თქმა მინდა.

წლევანდელი ორკვირიანი შვებულების ცხრა წვიმიანი დღე ბათუმში გავატარე, თუმცა, წვიმის, ელჭექის, შტორმის, აღელვებული ზღვისა და სიძვირის მიუხედავად, ეს ბოლო დროის ერთ-ერთი საუკეთესო შვებულება იყო.

ძნელია იმის თქმა, რატომ მიყვარს ბათუმი. თუმცა, თუკი გამოჩნდება თავისუფალი ორი-სამი დღე, მზად ვარ, ისევ მივაშურო.

ბათუმში უმწვანესი, ულამაზესი და ძალიან მყუდრო ძველი ბულვარია, სადაც სეირნობას მართლაც არაფერი სჯობს. დედაქალაქის დატვირთული რეჟიმით დასტრესილი ადამიანისთვის მართლა მისწრებაა ასეთ ადგილას სეირნობა და დროგამოშვებით ზღვის სანაპიროზე გახეტიალება. ასეთ დროს ნერვები ისვენებს, ტვინი სუფთავდება და გულიც უფრო რიტმულად ძგერს.

ძველ ბულვარს ე.წ. “ახალი ბულვარი” ებმის. ეს ერთგვარი გადასვლაა წარსულიდან აწმყოში. ახალი ბულვარი მართლაც ახალია, თუმცა, არც იქ სეირნობაა ურიგო. ახალ ბულვარში მეტი გასართობი, ატრაქციონი, ნაყინის და მოხარშული სიმინდის ჯიხურები და ახალი ქანდაკებები და დეკორაციებია. ტურისტი კი ახალშიც და ძველშიც ბევრია.

ბათუმის სანაპიროზე უზარმაზარი ქვები ყრია და მასზე სიარული მხოლოდ საგანგებო რეზინის ფეხსაცმლით ან სიმწრით დამანჭული სახითაა შესაძლებელი. თუმცა, ბათუმიდან უამრავ ადგილას შეიძლება წასვლა, იმის მიხედვით, თუ რისი ხილვა გვსურს პლაჟზე: ქვიშის, ხრეშის თუ მეტი ტურისტის.

ბათუმში უამრავი ახალი და მშენებარე შენობაა. ძველი ბათუმი ნელ-ნელა იკარგება პირველი ზოლის უკან, რომელიც წლიდან წლამდე სულ უფრო და უფრო მაღლა მიიწევს. თუმცა, ქალაქში გასვლას თუ არ დავიზარებთ, ძველი, ორ-სამსართულიანი, ყვავილებით მორთული აივნებით დამშვენებული ბათუმის ხილვაც არაა ძნელი.

ბათუმში ძველი სანაყინე ყოფილა, ე.წ. რვაფეხა. მოზაიკით გაწყობილი დიდი შენობა, საბჭოთა ბავშვების და არა მხოლოდ ბავშვების საყვარელი ადგილი. ახლა მის ადგილას უზარმაზარი ბანერით შემოღობილი ტერიტორიაა,  მაგრამ იმედი მაქვს,  როცა ჩემს შვილს ტკბილეულის ჭამის ნებას დავრთავ, სწორედ აქ მოვალთ ნაყინის საჭმელად.

ბათუმში თევზის ბაზარია, უაღრესად კოლორიტული ადგილი.  თუმცა, ისეთი გემრიელი თევზი იყიდება, რომ ახალი ბულვარიდან ბაზრამდე წვიმიან ამინდშიც კი არ დაგეზარება წასვლა, თუნდაც, ველოსიპედით, თუნდაც კვირაში სამჯერ, თუნდაც თავით ფეხამდე დასველებისა და აქოთების ხარჯზე. სამაგიეროდ, აქაური კეფალის გემო მთელი წელი გაგყვება, ხოლო ნაირ-ნაირი ზღვის პროდუქტების შემხედვარე აუცილებლად მოამზადებ ისეთ კერძს, მანამდე აზრადაც რომ არ მოგივიდოდა. მოამზადებ, უგემრიელესიც გამოგივა, გემრიელად მიირთმევ, სხვებსაც გემრიელად გაუმასპინძლდები, მათი კმაყოფილი სახეების დანახვაზე სიამაყით გაიბღინძები და ინსტაგრამისთვის რამდენიმე გემრიელ ფოტოსაც გადაიღებ.

უჰ, ინსტაგრამი. ბათუმი ინსტაგრამერების სამოთხეა. თქვენ უნდა ნახოთ, ჰეშტეგის #batumibeach ქვეშ რა გალერეა იშლება…

ბათუმში წვიმა აუცილებლად მაშინ მოგისწრებს, როდესაც სახლიდან  განსაკუთრებით შორს ხარ, უქოლგოდ და ახლო-მახლო თავშესაფარიც არ ჩანს. ბათუმის წვიმა გასველებს, მაგრამ არ გაციებს. ბათუმის წვიმაში პატარა ბავშვთან ერთადაც შეიძლება სეირნობა მხიარული ხითხითის თანხლებით ისე, რომ სხვა, საწვიმრებით შემოსილი ადეკვატური ხალხის არ შეგრცხვეს.

ბათუმში მსოფლიოში ულამაზესი “მაკდონალდსია”. სწრაფი და ყველაზე მავნებელი კვების ობიექტი ისეთ ესთეტიურ სიმაღლეზეა აყვანილი, მე მგონი, იქ ყოფნა კუჭს თუ ავნებს, განწყობას ორმაგად დადებითად წაადგება.

ბათუმში ბევრი ხალხია, ბევრი ველოსიპედი, ბევრი სასეირნო მოწყობილობა, ბევრი პალმა, ბევრი ქოლგა…  ბათუმში ყველაფერი ბევრია, მაგრამ ბათუმიდან წამოსულს მაინც არ გყოფნის და დაბრუნება გინდა. თუმცა, ამჯერად შემოდგომაზე ან ზამთარში, რომ დაცლილ ქუჩებში და ბულვარში გაისეირნო და უკეთ იგრძნო, რომ ბათუმი, რომელიც  ყველასია – ბათუმელების, თბილისელების, ქუთათურების, უცხოელი ტურისტების – მხოლოდ შენთვის ინახავს რაღაც ხელშეუხებელს და განსაკუთრებულს.

Read Full Post »

პირველად იტალიაში

რას უნდა ვეიძულებინე, დიდი ხნის შემდეგ დავბრუნებოდი მონატრებულ ბლოგს, თუ არა იტალიაში მივლინებას.

ჩემი უმოწყალოდ მიკემსილ-მოკემსილი ბლოგის პოსტებიდან ხუთი წლის შემდეგ ყველაზე მეტად ისინი მომწონს, რომლებიც მოგზაურობას ეხება (იხილეთ ვენა, ბრიუსელი და რამდენიმე პოსტი ჩემს საყვარელ ნიდერლანდებზე). ჰოდა, ერთსაც მივამატებ.

მილანში შარშან ზაფხულში ვიყავი და ალბათ, სჯობდა, ცხელ-ცხელი შთაბეჭდილებები დამეწერა, მაგრამ ისიც უნდა აღინიშნოს, რომ იტალიური მოგონებები იტალიასავით ცინცხალი, ცოცხალი, ფერადი, მზით სავსე და მკვეთრია. ასე რომ, იმედია, პოსტს არც მარილი დააკლდება და არც პროშუტო.

მოდი, თავიდან დავიწყოთ.

მილანი

მას შემდეგ, რაც უვიზოდ მიმოსვლის პატივი გვერგო, პირველად სწორედ მილანს ვესტუმრე, თავაწეული და ამაყი გამოვედი მალპენსას აეროპორტიდან და იტალიის ჰაერი ჩავისუნთქე.

არ ვიცი, ამ ქვეყანას ასეთი რა შარმი, ხიბლი და ანდამატი აქვს, მაგრამ ფაქტია, ისეთი ქვეყანაა, ერთი ნახვით რომ შეგიყვარდება: თავისი წესრიგიანი უწესრიგობით, უძველესი და ულამაზესი თუ ახალი და თანამედროვე შენობებით, ცოცხალი, მხიარული, კომუნიკაბელური ხალხით, მზით, სიცხით და ულამაზესი ენით, ისეთით, სურვილი რომ გაგიჩნდება, შენც მომენტალურად ალაპარაკდე.

როგორც თავად იტალიელები (არა მილანელები) ამბობენ, ეს არ არის ყველაზე ლამაზი ქალაქი. მილანი არც რომია და არც გენუა. ისტორიული შენობები აქაც მრავლადაა, მაგრამ ნანგრევები და უძველესი ნაშთები – ნაკლებად. ზღვა და პლაჟებიც არ არის, მაგრამ სამაგიეროდ, არის ბეეეეევრი მაღაზია, ბეეეეევრი ლამაზად ჩაცმული ადამიანი და ბეეეევრი გასართობი ადგილი. მილანი თავად დახვეწილობაა და ალბათ ერთი თვე აქ ცხოვრება საკმარისია საიმისოდ, რომ საკუთარ თავში მოდის ხატი აღმოაჩინო.

მაგრამ ისიც უნდა ითქვას, რომ შეიძლება, თავად იტალიელებისთვის არ არის ასე თვალშისაცემად ლამაზი მილანი. ჩემი აზრით, ყველა კუთხე ლამაზია: ისტორიული ცენტრიც, თანამედროვე უბნებიც და გარეუბნებიც – პატარა, ლამაზი სახლებით და ყვავილიანი ეზოებით. ისეთია, რომ ყველა შემთხვევითი კადრი ღია ბარათზე დასაბეჭდად გამოდგება.

მილანელები

ამ პოსტში მილანელებს ცალკე სიტყვა ეკუთვნით.

მილანელებს უყვართ ლამაზად ჩაცმა, გართობა და მოტოციკლები. თავის მოვლაც უყვართ და როგორც დავასკვენი, ცოცხალი, ტემპერამენტიანი და ხალისიანი ხალხია. რატომ არ იქნებიან, რა…

ქალები – კარგად ჩაცმულები, მოწესრიგებულები და რაღაც სხვანაირად ეშხიანები (ვერ ვიტყვი, რომ ყველა თვალისმომჭრელად ლამაზია, მაგრამ აი, ყველა რაღაცნაირია, გამორჩეული, როგორც ერთ-ერთმა ჩემმა თანამგზავრმა აღნიშნა, “გემრიელები”…).

კაცები – კიდევ უფრო კარგად ჩაცმულები, კიდევ უფრო მოწესრიგებულები და მოვლილები. წამლად ერთ ღიპიანს ვერ იპოვით, ასაკისა თუ კოსტიუმის ბრენდის მიუხედავად.

გასტრონომია

რა თქმა უნდა, იტალიური სამზარეულო მხოლოდ პასტა და პიცა არ არის. მეტსაც გეტყვით – პიცა საერთოდ არ მიჭამია ან მიჭამია, მაგრამ დიდად არ დამამახსოვრდა. თუმცა, შეიძლება, არც მიჭამია. დიეტაზე ვიყავი. რამდენიმე გემრიელი კერძი მაინც გავსინჯე.

იმ კერძს არ ვიცი, რა ჰქვია, აპეტაიზერად რომ მოგვიტანეს და ერთი შეხედვით ბანალურ აჯაფსანდალს რომ ჰგავდა. თურმე ნუ იტყვით და შეზავებული პომიდვრის წვენში ჩადებულ ბადრიჯნის ხვეულაში, არც მეტი და არც ნაკლები, ჩამდნარი მოცარელა იმალებოდა. მაგაზე ნაკლებ გემრიელი არაფერი გაგესინჯოთ.

თუ ბრინჯი გიყვართ, რიზოტო გასინჯეთ. უამრავი სახეობა აქვს, მაგრამ არ მოტყუვდეთ და დიეტურ კერძად არ ჩათვალოთ, კარაქზე მზადდება და საკმაოდ კალორიულია. თუმცა, ბრინჯს როცა ეხება საქმე, ჩინურ სამზარეულოს ჩემს თვალში კონკურენტი არ ჰყავს.

იტალიური სამზარეულო თანაბრად გულუხვია ვეგეტარიანელებისა და ხორცის მოყვარულებისთვისაც. უამრავი სახეობის სალათი შეიძლება შეუკვეთო, რომლებსაც სასწაულად უხდება თურმე ბალზამიკო და თავზე მოხეხილი მოცარელა ან პარმეზანი. ჩემს თვალში მხოლოდ ყველი აკეთილშობილებდა ამ ბალახ-ბულახს, თუმცა, გემრიელად კი გეახელით.

პოეტი რომ ვიყო, იტალიურ ყავას პოემას მივუძღვნიდი. აქ ყველაფერი შეიძლება გასინჯო და ყველანაირი სახეობა თანაბრად მოგეწონებათ. ყავის სმა მხოლოდ ჩვევა კი არა, კულტურაა, რომელსაც თავისი წესი და რიგი აქვს. იქამდეც გაგონილი მქონდა, რომ იტალიელები საღამოობით ყავის დალევას ოფიციალურ სიგიჟედ თვლიდნენ და არ დაგიმალავთ, არ მჯეროდა. დაიჯერეთ და თავი არ მოიჭრათ. საღამოს თუ კაპუჩინო მოგინდათ, სადმე შეიყუჟეთ და უჩუმრად მიირთვით. კაპუჩინო დილით იციან იტალიელებმა!

ყველა კუთხეში იყიდება ძაააააალიან გემრიელი ნაყინი. ჯელატო, ჯელატომ, ჯელატოს…. აი, აქ მიმტყუნა თავშეკავებამ. ჩემი ფავორიტი შოკოლადის, ფსტის და მანგოს ნაყინებია.

ჭეშმარიტად იტალიური საკვების გასინჯვა თუ გნებავთ, Eataly-ს მაღაზიებს მიაკითხეთ. იაფი არ ეთქმის, სამაგიეროდ – ავთენტურია.

არქიტექტურა/შოპინგი

იტალია ერთი დიდი ძეგლია. ყველა ისტორიული შენობა ლამაზი და გამორჩეულია. გამომდინარე იმ გარემოებიდან, რომ ჩემი მარშრუტი, ძირითადად, მილანის ისტორიულ უბანში სეირნობით და გზადაგზა მაღაზიების თვალიერებით შემოიფარგლებოდა, ამ ორ ქვეთავს გავაერთიანებ.

იტალიაში კარგად ჩაცმა ძვირი ღირს. ე.წ.”აუთლეტ” მაღაზიებში საშუალოდ, 150 ევროდან იწყება ფასები, თუმცა, ყველა ძვირადღირებული ბრენდია და ბრენდის პირობაზე, საკმაოდ იაფიც. სტელა მაკარტნის გამოსასვლელი კაბა, რომელზეც თვალი დამრჩა, 350 ევრო ღირდა. მოგვიანებით გავიგე, რომ მილანიდან დაახლოებით 50 კილომეტრში ყოფილა შოპაჰოლიკების სამოთხე, თუმცა, დროში საკმაოდ ვიყავი შეზღუდული და შოპინგში ერთი დღის დაკარგვას ისევ დუომოს ტერასაზე ასვლა ვამჯობინე.

უბრალო მოკვდავთათვის უფრო ხელმისაწვდომი საშუალო დონის და ფასის ბრენდები ვიტორიო ემანუელის გალერეაშია (რომელიც, ნუ იტყვით და მსოფლიოში უძველესი სავაჭრო ცენტრი ყოფილა) განთავსებული დუომოს ირგვლივ. აქ ბევრი ღია და დახურული კაფეა, ბევრი მაღაზია, ბევრი ტურისტი და ბევრი მტრედი. სამართლიანობა მოითხოვს, აღინიშნოს, რომ ასეთ მაღაზიებში გავლა ღირს, არჩევანი გაცილებით დიდია და ფასიც უფრო მისაღები, ვიდრე ჩვენთან.

ცალკე აღნიშვნის ღირსია მაღაზიები, რომლებიც არც მთლად ბრენდულია და არც მთლად H&M და მსგავსი. ასეთ მაღაზიებშიც კი ყველაფერი ლამაზი, უკეთესი ხარისხის და გამორჩეულია. თვალიერებაც არ მოგბეზრდება კაცს. მოკლედ, მთელი მილანი მოდის ერთი დიდი მუზეუმია.

ახლა რაც შეეხება დუომოს: ეს არის ულამაზესი გოთიკური ტაძარი, მილანის საკათედრო ტაძარი, რომლის თითოეული ფილა, ქონგური, კარის ფრაგმენტი თუ ქანდაკება ხელოვნების ნიმუშია.

ტურინი

ერთი დღით ტურინშიც მომიწია სტუმრობა. ტურინის აღქმა, უნდა ვაღიარო, ჯერ კიდევ სკოლის პერიოდში დავიწყე რენე რეჯანის “მზის მატარებლიდან” და ცენტრალურ პარკს რომ ჩავუარე და ტრიტონების შადრევანი დავინახე, ლამის ტაში შემოვკარი.

ტურინი პოს ნაპირებზეა გაშენებული, მდინარის სანაპიროდან დიდი გორაც მოჩანს ზედ შეფენილი სახლებით. ეზოები კი ისეთია, მაშინვე დაბნეული ნუნციატა წარმოგიდგებათ თვალწინ: “ეს ხომ ქალაქია, სახლი კი არა, მთელი ქალაქია”… ისევ რეჯანის შთაბეჭდილებების ბრალია, რომ ტურინი ისეთ ქალაქად აღვიქვი, სადაც ერთ ადამიანთან ერთად უნდა წახვიდე, ხელი ჩაჰკიდო და იხეტიალო, იხეტიალო, მდინარეზე ნავით ისეირნო, სუპერგაზე ლამაზი ეკლესია ნახო და ბოლოს დიდხანს უყურო განათებულ ღამის ქალაქს.

ტურინი მილანზე ნაკლებ გადატვირთულია, ტურისტიც ნაკლებია და უფრო შინაურული და მშობლიური გეჩვენება ამის გამო. შინაურული მაშინ უნდა გენახათ, როცა გარეუბანში სარეველებმოდებული ძველი მოედანი და სახლზე მიჯღაბნილი გრაფიტი დავინახე. ერთი წამით თავი სახლში ვიგრძენი.

აქ დავასრულებ მიმოხილვას. ბოლოს და ბოლოს, ეს ჩემი შთაბეჭდილებების დღიურია და არა მოგზაურთათვის განკუთვნილი გზამკვლევი, როგორიც უამრავი მოიძებნება ინტერნეტში.

იტალიაში სტუმრობის შემდეგ დავასკვენი, რომ თუ ხალხს სილამაზე, მხიარულება და კარგად ჭამა უყვარს, იმ ქვეყანაში სტუმრობა ნამდვილად ღირს. იტალიელები პირის გემოს არ უჩივიან, მუზეუმის კედლებს შორის ცხოვრობენ, სულ იღიმებიან და გულღიები ჩანან. ნავილიო გრანდეზე გავლისას (ცნობილი ადგილია, დიდი არხია და არხის ირგვლივ განლაგებული უამრავი ღია კაფე) ეს უფრო მოგხვდება თვალში, ღამის ცხოვრებაც დუღს და გადადუღს. მოკლედ, მილანი ჩემთვის ის ქალაქია, სადაც გემრიელად ჭამა, კარგად გართობა, ლამაზად ჩაცმა, საინტერესო ადგილების მონახულება და უბრალოდ, ბევრი სიარული შეიძლება. იტალიაში ერთხელ სტუმრობის შემდეგ კი აუცილებლად მოგინდება უკან დაბრუნება, იმიტომ, რომ შეუძლებელია, მზიანი, ოქროსფერი იტალია და ტემპერამენტიანი იტალიელები ერთი სტუმრობით არ შეგიყვარდეს.

This slideshow requires JavaScript.

 

 

 

 

 

 

 

Read Full Post »

ოლიმპოელები, ვენური შნიცელი და გუსტავ კლიმტი

ამ დილით ჯერ კიდევ ძილ-ღვიძილში მყოფი მივხვდი, რომ საკუთარ ლოგინში მეძინა და არა ვენის ერთ-ერთი სასტუმროს ნომერში. ამ სასიამოვნო აღმოჩენით კმაყოფილი ალბათ გადავბრუნდებოდი მეორე გვერდზე და ძილს გავაგრძელებდი, რომ არა ჩემი ოჯახის წევრების ყოვლად აღმაშფოთებელი ჩვევა, დაჟინებით რეკონ სკაიპში, სანამ არ ვუპასუხებ. საბოლოოდ კი გამოვიდა, რომ ფრიად გამოუძინებელი და გაბრუებული ავდექი. მთელი დღის განმავლობაში მხოლოდ ის მოვახერხე, რომ მონატრებულ ხალხს წავექაქანე და ბარგი აგერ, ახლახან ამოვალაგე. ჰოდა, ასე თუ ისე, უკვე დამშვიდებული სინდისით დავჯექ წერად საწერისა, ფონს ცხელი ყავის ფინჯანი და სარეცხი მანქანის ზუზუნი ქმნის.

წინასწარ გაფრთხილებთ, რომ მთელი კვირის ამბების მოყოლას ვაპირებ. შესაბამისად, პოსტიც, ალბათ, გრძელი და მოსაწყენი გამომივა.

მოკლედ, ყველაფერი იმით დაიწყო, რომ ერთ “კლასგარეშე” აქტივობაში მონაწილეობა მივიღე და ექვსთვიანი მოსამზადებელი პერიოდის შემდეგ მე და ჩემმა ხუთმა კურსელმა ჩემოდნები ჩავალაგეთ და ვენისკენ ავიღეთ გეზი საერთაშორისო შეჯიბრში მონაწილეობის მისაღებად და უნივერსიტეტის ღირსების დასაცავად.

კონსტანცელი კონსტანსი

სასტუმრო, სადაც უნივერსიტეტმა სულგრძელად დაგვაბინავა, შუა საუკუნეების შენობას ჰგავდა ფართო შესასვლელით, მოხვეული კიბეებითა და მაღალი ჭერით, ლიფტიც კი რაღაცნაირი რეტრო სტილის დაგხვდა. ჩვენი ნომერი მესამე სართულზე იყო, ნომერში კი გველოდა ძალიან კარგი შხაპის კაბინა და ყოვლად გამოუსადეგარი ვაი-ფაი. პირადად მე კი ერთი კვირა ვიცხოვრე გერმანელ “რუმმეითთან”, ერთობ გადასარევ და შესანიშნავ ახალგაზრდა ფროილაინ კონსტანსთან კონსტანციდან.

ფროილაინ კონსტანსი იმითაა ყოვლად შესანიშნავი, რომ უაღრესად ჭკვიანი, გერმანულად პუნქტუალური, პასუხისმგებლობის გრძნობითა და დამოუკიდებლობით აღჭურვილი ახალგაზრდა ქალბატონია. იგი დაახლოებით ხუთი წლის წინ წამოვიდა სახლიდან, სწავლა გააგრძელა უცხო ქვეყანაში, აიღო ბაკალავრის დიპლომი, ახლა მაგისტრის ხარისხს უმიზნებს და სამომავლოდ შეერთებული შტატებისკენ გეგმავს გეზის აღებას. მისი ქულები ყოველთვის შთამბეჭდავია, არის მკაცრი რეჟიმის მოყვარული, ვეგეტარიანელია, იკვებება ჯანსაღი ცხოვრების ყველა წესის დაცვით, თევზივით ცურავს, ყოველდღიურად ვარჯიშობს და სერფინგით სრიალებს.

დამერწმუნებით ალბათ, რომ ცოტა არ იყოს, შეგშურდება ადამიანს, როდესაც ყოველ დილით უყურებ, როგორ ფხიზლდება შენი რუმმეითი გამამხნევებელი ვარჯიშის მეშვეობით ლოგინშივე, შემდეგ რამდენიმე აზიდვას აკეთებს იატაკზე, სპორტულებს იცვამს და სარბენად მიდის. ამის შემდეგ კი მთელი დღის განმავლობაში ენერგიულია, ფანჯარას სულ ღიას ტოვებს, რომ ოთახში სუფთა ჰაერი შემოუშვას, მაგრამ უბედურება ისაა, რომ თვითონ კაჟივითაა, შენ კი რამდენიმე დღეში აღმოაჩენ, რომ თურმე გაცივებულხარ. ჩანთაში სულ უდევს ბუტერბროდი, მაგრამ ამის მიუხედავად, მაინც მუდმივად ფორმაშია და შესაბამის სიტუაციაში აღმოაჩენ, რომ სპორტული სტილის გარდა თურმე კაბა და მაღალი ქუსლებიც ძალიან უხდება.

მთელი ზემოთჩამოთვლილი ღირსებების მიუხედავად, კონსტანსი დღემდე დაუწყვილებლად დაიარება. როგორც შემდეგ თვითონვე თქვა, მასზე დედამაც კი ჩაიქნია ხელი, რადგან არსად ეგულება ასეთივე სპორტული ცხოვრების წესის მოყვარული, განათლებული ყმაწვილი, რომელიც მისი ქალიშვილისნაირ “გერლფრენდს” აიტანდა.

მოკლედ, ოთახის მეზობლის მხრივ ამ ერთი კვირის განმავლობაში ყველაფერი კარგზე უკეთ იყო.

ვენა

საყვარელი, კომპაქტური და კოხტა ჰოლანდიის შემდეგ ვენაში ორი რამ მეცა თვალში: უზარმაზარი, ბერძნულ-რომაული სტილის შენობები და ინგლისურის მასიური არცოდნა. პირველმა აღმაფრთოვანა, მეორემ – ცოტა არ იყოს, გამაოცა.

ვენის პარლამენტის შენობის წინ ათენას უზარმაზარი ქანდაკება დგას, შესასვლელისკენ მიმავალ გზაზე კი კეისარი, ტაციტუსი, ტიტუს ლივიუსი, ჰეროდოტე და ძმანი მათნი მოკალათებულან. შენობა წაუბერძნულებს, მაღალკოლონებიანი შესასვლელი აქვს, მოხატული ჭერი და ლავგარდანებზე ქანდაკებებია ჩამწკრივებული. ათენამ ჩემი პირდაპირი მნიშვნელობით ბნელი ბავშვობა გამახსენა, მითოლოგიას რომ ვუკირკიტებდი და იდეალებს ფილმის გმირების ნაცვლად ოლიმპოზე ვეძებდი. როგორც ჩემმა ჩინელმა კურსელმა აღნიშნა, გოგოებს უფრო აფროდიტე უყვართ, მაგრამ ათენას რომ ავხედე, ასე მეგონა, ძველ ნაცნობს შევხვდი. დაახლოებით ისეთი იყო, როგორიც ფიდიასის ცნობილი ქანდაკება წარმომედგინა მაშინ, პატარაობაში.

პარლამენტის შენობის გარდა ქალაქში კიდევ უამრავი ძველი და ლამაზი შენობაა, მათ შორის ქალაქის რატუშა, ჰაბსბურგების ცნობილი სასახლე(ებ)ი, წმ. სტეფანის კათედრალი და “ვოტივკირხე” (იმედია, სწორად გამოვთქვამ). სამწუხაროდ, უკანასკნელი ორი მათგანი შეფუთული დამხვდა, როგორც ჩანს, რეკონსტრუქცია მიმდინარეობს.

ცალკე აღნიშვნის ღირსია ვენის უნივერსიტეტი და ოპერა. სამწუხაროდ, იურიდიული ფაკულტეტის შენობა არცთუ შთამბეჭდავია, ხოლო ოპერა ერთ-ერთი ის შენობათაგანია, რომლის დათვალიერება შიგნიდანაც მოვახერხე. კარგი იქნებოდა, იქ შტრაუსის ან მოცარტის მოსასმენად წავსულიყავი და არა იურისტი ბიძიების პრეზენტაციებისათვის ტაშის დასაკრავად. თუმცა, უნდა ვაღიარო, რომ ეს პრეზენტაციები არცთუ მოსაბეზრებელი იყო, განსაკუთრებით კი ერთი პროფესორისა, რომელიც გიტარაზე ბლუზმენივით უკრავდა და მღეროდა.

ბოლო დღეს, წამოსვლის წინ, საშინლად მოჟამული ამინდი იყო, მაგრამ სასტუმროში ჯდომას მაინც გასეირნება ვარჩიე. ჰოდა, იმდენი მოვახერხე, რომ მხარი მექცა და დავიკარგე. ორსაათიანი ხეტიალის შემდეგ ცოტა არ იყოს, ხასიათი გამიფუჭდა, მაგრამ არ ვიცი, ეს დაღლილობის ბრალი იყო თუ იმის, რომ ძალიან უჟმურ ადგილას მოვხვდი, სადაც უბრალო სახლები ერთმანეთზე იყო მიწყობილი, ქუჩები ვიწრო, ხოლო აქა-იქ თურქულ-ჩინური ჯიხურები აჭყეტავდა. ალბათ ეს ყველა დიდი ქალაქის სენია – მუზეუმივით ცენტრი და ყოვლად უსახური პერიფერიები. საბედნიეროდ, აღარ მომიწია ტაქსში ჩაჯდომა, რაღაცნაირად გავაგენი ცენტრისკენ და ბოლო, რასაც თვალი შევავლე, იყო კვლავ უნივერსიტეტის მოხატული კედლები და შადრევანზე ამაყად გადმომდგარი ათენა.

სამზარეულო

როდესაც უცხო ქვეყანაში მიდიხარ, დიეტა უნდა დაივიწყო და გასინჯო ის, რაც მართლა ადგილობრივია, ტრადიციული და ცნობილი. პირადად მე სამი ასეთი რამ მეგულება ვენაში – გულიაში, ვენური შნიცელი და “სახერ-ტორტი”. თამამად შემიძლია ვთქვა, რომ გულიაში პირველი კერძია, რომელსაც ბოლო რვა თვის განმავლობაში გემო ჩავატანე, რადგან ჰოლანდიაში სანელებლებს მაინცდამაინც არ სწყალობენ და ჩემი მეგრულ სამზარეულოს მიჩვეული რეცეპტორებისთვის ყველაფერი საშინლად უგემურია. გულიაშის პირველმა კოვზმა კი დედაჩემის მომზადებული სადილი გამახსენა, ბევრი მწვანილით, გემოვნებით შერჩეული სანელებლებითა და სურნელოვანი, მადისმომგვრელი ორთქლით.

ვენური შნიცელით მაინცდამაინც ვერ აღვფრთოვანდი, რადგან გავბრიყვდი და ხბოსი შევუკვეთე. ხბოს ხორცი კი, ცოტა არ იყოს და მშრალია. სამწუხაროდ, მართლა მომიწია ქამრის მოჭერა, რადგან შემეშინდა, რომ ოფიციალური სადილისთვის გამზადებული კაბა შეიძლებოდა, აღარ მომრგებოდა, ამიტომაც, ჩემთვის გამზადებული ღორის შნიცელი დღესაც მელოდება სადღაც, ვენაში.

ჭეშმარიტად ვენური

და ბოლოს, უგემრიელესი “სახერ-ტორტი”, რომელიც შოკოლადის მოყვარულებს ნამდვილად მოეწონებათ. ერთი შეხედვით, თითქოს განსაკუთრებული არაფერია, უბრალოდ, ნამდვილი, ოდნავ მწარე შოკოლადის მინანქარი და ასეთივე ბისკვიტი, მაგრამ ამ შავ შედევრს უმეტესწილად გვერდს თეთრი კრემი უმშვენებს, თავზე კი შოკოლადის მრგვალი ფილა ადევს. ჩემი რჩევა იქნება, რაც არ უნდა მკაცრ დიეტაზე იყოთ, სახერ-ტორტი გაუსინჯავი არ დატოვოთ და ბოლოს ესპრესოც დააყოლეთ. ვენაში ყავის ფასი კარგად იციან, კარგად ამზადებენ და თან აუცილებლად მოაქვთ ჭიქით წყალი. ასე რომ, პირველად დავაგემოვნე ნამდვილი ესპრესო ყველა წესის დაცვით – ყავა, წყალი, ისევ ყავა, ისევ წყალი. ასე ყოველ ჯერზე ხელახლა შეიძლება შეიგრძნო ნამდვილი ყავის არომატი.

“ალბერტინა”

“ალბერტინა” საგამოფენო დარბაზია, სადაც წამოსვლის დღეს ვიყავი, გამოფენაზე კი ბევრი რამ ვნახე: იმპრესიონისტები, კუბისტები და კიდევ ბევრი მიმდინარეობის პატივცემული წარმომადგენლები, რომელთაგან ზოგი მომეწონა, ზოგი არა. მხატვრობაში დიდ გათვითცნობიერებას ვერ დავიბრალებ, მაგრამ რიგითი მნახველის პოზიციიდან ორი სიტყვა ნამდვილად მაქვს სათქმელი. ამ ორიდან ერთი სიტყვა გუსტავ კლიმტს ეკუთვნის, მეორე – ედვარდ მუნკს.

კლიმტს გასაგები მიზეზების გამო გამოფენის ყველაზე დიდი ტერიტორია ეთმობოდა, გამოფენილებიდან უმეტესობა კი დაუსრულებელი ნახატი ან ესკიზები იყო. მიუხედავად ამისა, ხელწერა მაშინვე ვიცანი (ინფორმაციისთვის, ოთახში მისი ცნობილი “კოცნის” დიდი რეპროდუქცია მიკიდია). კლიმტის ტექნიკის შესახებ გამოფენის კედლებზე განთავსებული ინფორმაციით თავს არ შეგაწყენთ. პირადად მე ყველაზე მეტად იმან გამაოცა, როგორ ახერხებდა მხატვარი ფანქრის ორი მოსმით ისეთი ეროტიკული შტრიხების შემოტანას, რომელთა ნატურალიზმი, სითამამე და გამომსახველობა ნებისმიერ ნიუს ფოტოგრაფს ან მხატვარს შეშურდებოდა.

რაც შეეხება მუნკს, ის ჯერჯერობით ერთადერთი მხატვარია, რომელსაც ჩემნაირ სქელკანიანთანაც კი მოაქვს ემოცია და სათქმელი. მის ნამუშევრებზე სახეებს რაღაც გაურკვეველი ემოციები აღბეჭდვიათ, რომელიც პირადად მე ძრწოლას მგვრის. განსაკუთრებით “წითური მწვანეთვალება ქალი”. არ ვიცი, ვის მოსწონს ასეთები, მაგრამ მე ალბათ ყველა მათგანის დანახვაზე უკვე ეს ქალი გამახსენდება.

“ალბერტინაში” გასეირნების შემდეგ ერთი მნიშვნელოვანი დასკვნა გავაკეთე: ყველაზე მეტად მაინც აღორძინების ხანის მხატვრობა მომწონს. გამოფენის მეორე ნაწილში, სადაც სამეფო ოჯახის საცხოვრებელი ოთახები იყო აღდგენილი, რაფაელის, მიქელანჯელოსა და დიურერის ნამუშევრები დამხვდა და ჩემდა გასახარად, თითოეული მათგანი ვიცანი. ყველაზე მეტად კი დიურერის ცნობილი “მლოცველის ხელების” ნახვა მესიამოვნა, რომელიც ყოველთვის ძალიან მომწონდა.

და ბოლოს

ვენური ოდისეის ბოლო დასამახსოვრებელი შტრიხი კი იყო მთვარიან ღამეში ღრუბლების თავზე ფრენა ვენიდან როტერდამის მიმართულებით. ასეთი ლამაზი ხედი თვითმფრინავიდან ჯერ არ მინახავს (სამწუხაროდ, გადაღება ვერ მოვახერხე) და სწორედ ამის გამო მთელი საათნახევრის განმავლობაში ცხვირი ილუმინატორზე მქონდა მიჭყლეტილი და ბოლოს ასევე ჩამეძინა.

ეს კვირა მოსაწყენად ნამდვილად არ მეცალა, მაგრამ სწორედ იქ, ღრუბლებს ზემოთ აღმოვაჩინე, თუ როგორ ძალიან მიხაროდა ჰოლანდიაში დაბრუნება, რომელიც უკვე ჩემი მეორე სახლია. აქ მელოდებოდა ჩემი ოთახი, ველოსიპედი, ნორმალური ინტერნეტი და დილის ძილი, რომელიც ასე უგულოდ დამიფრთხეს პოსტის დასაწყისში.

Read Full Post »

La bicyclette rouge

მიუხედავად მდინარეში ყვინთვისა, ველოსიპედის შეძენა არ გადამიფიქრებია. ჰოდა, ვიყიდე კიდეც! ძალიან მახარებს ის, რომ ჩემი შენაძენი ახალივით გამოიყურება და ფერიც კი საჩემოა – მუქი წითელი… მუხრუჭები ამასაც საჭეზე აქვს, მაგრამ ხმარება უკვე ვისწავლე – სამი საათია, ქალაქის მეორე ბოლოდან სახლისკენ მოვიწევ და როგორც იქნა, მოვაღწიე! გულისა და ხელ-ფეხის კანკალს რომ თავი დავანებოთ, ქალაქის თითქმის ყველა უცნობი ადგილი შემომეთვალიერა – გზა ამერია რამდენჯერმე!

ვაღიარებ, იყო შემთხვევები, როცა კინაღამ ისევ განვიცადე მარცხი: ერთხელ წითელზე გავიჭერი და შუა გზაზე დავამუხრუჭე, მაგრამ მძღოლმა თავი დამიქნია და ჟესტით გამამხნევა; ხიდზე გადმოსვლისას ქარმა ლამის წონასწორობა დამაკარგვინა და ტროტუარზე მომავალმა ჭაღარა ბაბუამ გულიანად გამიღიმა; მოსახვევში ძლივს მივხვდი, მანქანა გზას რომ მითმობდა და მეორე მძღოლისგანაც დავიმსახურე შემწყნარებლური ღიმილი. ერთადერთი შემთხვევა იყო, როცა ბრაზიან დეიდას გადავუჭერი გზა, თუმცა, მისი რისხვა მეც ისევე მეკუთვნოდა, როგორც ხუთ-ექვს ველოსიპედისტს, რომელთა ნაკადსაც ავედევნე…

ახლა როდეს რჩევას ვითვალისწინებ და ვფიქრობ, რა დავარქვა ჩემს რაშს…

Read Full Post »